У Варшаве пачаліся здымкі поўнаметражнай карціны “8 гадоў 3 месяцы”. Яна натхнёная гісторыяй кахання Кацярыны Андрэевай і Ігара Ільяша

“8 гадоў 3 месяцы” – такую рабочую назву мае поўнаметражная дэбютная стужка беларуска-польскай рэжысёркі Мары Тамковіч. Яе сюжэт натхнёны гісторыяй кахання Кацярыны Андрэевай і Ігара Ільяша. “Ды ўсё ж такі гэта будзе мастацкая карціна”, – адзначае аўтарка, падкрэсліваючы, што яе мэтай не было стварэнне біяграфічнага фільма.

Сёння ідзе ўжо трэці дзень здымачнага працэсу. Як паведаміла Мара Тамковіч карэспандэнту Reform.by, учора здымалі сцэны, звязаныя з затрыманнем галоўнай гераіні.

“Былі вельмі эмацыйна насычаныя і складаныя сцэны. Але мы прайшлі праз гэтыя эмоцыі, спадзяюся, з добрым эфектам. Вельмі цяжка размаўляць пра фільм, які знаходзіцца ў адкрытым працэсе стварэння. Гэта як размова над адкрытым сэрцам”, – дзеліцца рэжысёрка.

Мара Тамковіч вядомая беларускаму і польскаму гледачу сваёй апошняй працай – кароткаметражнай стужкай “У жывым эфіры” (“Na žywo / Live”), створанай па матывах гісторыі затрымання Кацярыны Андрэевай і Дар’і Чульцовай падчас стрыма з Плошчы Перамен. Фільм ужо неаднаразова быў адзначаны на польскіх і міжнародных кінафестывалях, і сёння яго фестывальная гісторыя яшчэ працягваецца.

“Так, можна сказаць, што поўны метр, над якім мы зараз працуем, вырас з “Na žywo”, – распавядае кінематаграфістка з Беларусі гісторыю нараджэння новага праекта. – Гэта фільм – наступны крок асэнсавання тэмы. Але я хачу падкрэсліць, што гэта будзе зусім іншая карціна, хоць тыя падзеі, якія паказваюцца ў “Na žywo”, таксама будуць прысутнічаць у стужцы як адзін з эпізодаў”.

Як кажа Мара Тамковіч, “8 гадоў 3 месяцы” ў адрозненне ад “Na žywo” канцэнтруецца на тэме кахання. Галоўныя героі фільма – гэта журналісты Лена і Ілья. Яны праходзяць праз пратэсты і наступствы гэтых пратэстаў. І ў жудасных умовах намагаюцца захаваць сябе як пару, сям’ю.

“Гісторыя супраціву і кахання Кацярыны Андрэевай і яе мужа Ігара Ільяша – безумоўна, гэта рэалістычныя “карані” майго фільма, – пагаджаецца рэжысёрка. – Але я хачу падкрэсліць, што тое, што мы робім – гэта ўсе ж мастацкае кіно, якое існуе па сваіх законах. То-бок з рэальнай гісторыі “вырастае” мастацкі аповед, які аддзяляецца ад рэчаіснасці. У мяне няма мэты быць біёграфам канкрэтных людзей, чалавека. Хоць, канечне, паралелі ўзнікаюць вельмі моцныя”, – дадае яна.

“8 гадоў 3 месяцы” жанрава пазначаецца як драма. Галоўную ролю ў карціне будзе выконваць Аляксандра Вайцэховіч – тая ж акторка, якая здымалася ў “Na žywo”. Таксама ў стужцы будуць задзейнічаны Андрэй Новік, Паліна Чабатарова, якіх глядач бачыў у “Na žywo”. Імёны іншых артыстаў пакуль не разгалошваюцца.

“Але магу дадаць, што галоўную мужчынскую ролю ў стужцы будзе іграць рускамоўны літоўскі актор”, – кажа Мара Тамковіч.

Новы праект беларускай рэжысёркі прафінансаваны Польскім Інстытутам кінамастацтва. Бюджэт фільма – 1 мільён злотых.

“Бюджэт у такім памеры – гэта ўмова фінансавання ад Польскага Інстытута, – тлумачыць Мара Тамковіч, якая з’яўляецца і аўтаркай сцэнарыя карціны. – “8 гадоў 3 месяцы” прафінансаваны ў праграме хуткіх дэбютаў для маладых аўтараў – гэта адмысловыя мікрабюджэты, які не мусяць перавышаць 1 мільён злотых. І 90% ад гэтай сумы дае непасрэдна Польскі Інстытут, а 10% у праект мусіць укласці прадзюсар”.

Прадзюсарам карціны з’яўляецца кампанія Media Corporation на чале з Катажынай Оцёшыньскай.

Фільм, згодна з умовамі Польскага Інстытута кінамастацтва, будзе здымацца ў даволі кароткія тэрміны.

“Усяго запланавана 15 здымачных дзён, – дзеліцца інфармацыяй наша візаві. – Лічы, мы зараз робім кіно ў такім стылі – гэта як катацца на ровары, які гарыць, і ты гарыш, і ўсё навокал гарыць, і ты ў пекле, – смяецца Мара. – Але тэма і матывацыя, якія ідуць далей за жаданне проста зрабіць сваё кіно, дапамагаюць справіцца з такой нагрузкай”.

На карціне працуе шмат людзей, з якімі Мара працавала на “У жывым эфіры”.

“Я працую з тым жа самым аператарам, мантажысткай, гукарэжысёркай… З намі застаўся Філіп Марчэўскі, які быў прадзюсарам “Na žywo”. Ён мастацкі кіраўнік карціны. Вельмі вялікі адсотак людзей прыйшлі за мной з папярэдніх праектаў”.

Як кажа кінематаграфістка, каманда фільма абмяркоўвала, ці варта брацца за праект, які мусіць быць зроблены ў жорсткія тэрміны з невялікім бюджэтам.

“Але мы вырашылі, што гэта варта таго, – распавядае яна. –  Лепш сёння ўкласціся ў справу максімальна  – усе нашы сілы і энергію, ды мець шанц, што фільм будзе зроблены да канца года, чым змагацца за большае фінансаванне без гарантыі таго, што мы атрымаем яго ў бліжэйшы час”, – падзялілася яна рашэннем здымачнай групы.

“Калі ўсё будзе добра, і мы здымем усё так, як плануем, то ўжо налета будзем шукаць партнёраў па дыстрыбуцыі і месца для паказу, – дзеліцца планамі Мара Тамковіч. – Гэта гісторыя вартая таго, каб яе распавесці”, – пераканана яна.

Усё здымкі карціны будуць весціся ў Варшаве. У панядзелак завяршаецца першы здымачны этап. У траўні адбудзецца працяг здымачнага перыяду.

“8 гадоў 3 месяцы” – працоўная назва фільма, аўтары не выключаюць таго, што ў фінале стужка можа атрымаць іншую назву.

***

Мара Тамковіч нарадзілася ў Мінску. Потым навучалася ў Studio Prób у Школе Вайды, журналістыцы ў Варшаўскім універсітэце і рэжысуры ў Варшаўскай кінашколе. Гэта ўжо шостая карціна беларуска-польскай аўтаркі, а мінскаму гледачу кінематаграфістка вядомая па яе працы «Дачка» — стужка перамагла ў Нацыянальным конкурсе на Мінскім Міжнародным кінафестывалі «Лістапад» у 2018 годзе. «Córka» добра вядомая і ў Польшчы: гэта кіно — адзін з самых уганараваных кароткаметражных фільмаў у краіне за 2018 год. “У жывым эфіры”, які Мара Тамковіч зрабіла на Студыі Вайды (Wajda Studio), за мінулы год узяў некалькі ўзнагарод на польскіх і міжнародных кінафестывалях.